Vrede en vrijheid

Vrede en vrijheid

Leerlingen uit jaarlaag vijf werkten aan een bijzondere lesmodule, ontwikkeld door CODA Apeldoorn, over vrijheid, uitsluiting en vriendschap. Een onderwerp dat niet alleen gaat over WOII maar juist ook over het heden. 81 jaar vrijheid stond centraal tijdens de Geo Future School driedaagse die plaatsvond van 4 t/m 6 november 2025.

Licht op de schaduwkant

Bij binnenkomst in CODA werd je als leerling meteen in een hokje gestopt naar de resultaten van het wetenschappelijke onderzoek ‘Season of Birtheffect’. Je werd gebrandmerkt in je persoonsbewijs als lente-, zomer,- herfst of winterpersoon en moest met je groep op een aparte tribune zitten.  

Season of Birtheffect

Vervolgens begon de spelshow met als doel zo snel mogelijk drie stempels vergaren voor in je persoonsbewijs. Tijdens de show werd het wetenschappelijke onderzoek toegelicht en werd het toegepast op de verschillende seizoenen, waarbij langzaamaan de zomer-mensen letterlijk werden uitgesloten en de wintermensen zomaar als superieur werden weggezet. Indrukwekkend hoe iedereen door de show werd meegenomen in dit geleidelijke proces, waarbij soms pas achteraf het besef kwam dat er duidelijke gelijkenis was met de verschillende groepen in de Tweede Wereldoorlog. 

Persoonlijke ervaringen

Woensdagmorgen was het muisstil in de aula. Olivia en Jurre uit klas 6 vertelden over hun persoonlijke ervaringen van hun reis naar Auschwitz, die ze maakten in februari van dit jaar, samen met de burgemeester van Apeldoorn en leerlingen van andere Apeldoornse scholen. Jurre en Olivia zijn "ambassadeur van de vrijheid” namens onze school en hebben een verhaal voorgelezen in de Grote Kerk te Apeldoorn op 4 mei 2025.

Leven in vrijheid

Olivia maakte een vergelijking tussen haar eigen leven in vrijheid met vrije keuzes en het leven van Alice Elisabeth Cohen. Beide 17-jarige gymnasiumleerlingen op reis naar Polen. Beide de poort van Auschwitz doorgelopen. Olivia kon in vrijheid weer de poort uitlopen en ons vertellen over haar ervaringen. Voor Alice Cohen gold dit niet. 

Stapel brillen

Jurre vertelde aan de hand van verschillende foto’s over de plekken die hij bezocht heeft tijdens de reis en vertelde over hoe dit voor hem was. De vergelijkingen maakten indruk: ‘Zie je deze stapel brillen. Kijk eens om je heen. Hoeveel mensen dragen een bril en hoeveel mensen niet? Wanneer je er vanuit gaat dat al deze brillen van één persoon waren en dat er nog vele andere mensen waren die niet brildragend waren, dan komen we op enorme getallen uit. Enorme getallen van allemaal individuele levens.’

Kleur bekennen

Die individuele levens zijn juist interessant om in te zien dat niet alles zwart/wit is. Iedereen maakt in de gegeven omstandigheden persoonlijke keuzes, waardoor het niet zo makkelijk is om een individu in het hokje goed/fout te plaatsen. 

Leerlingen zijn met behulp van archief materiaal in de persoonlijke levens gedoken en hebben vervolgens kleur gegeven aan hun leeftijdsgenoten uit de Tweede Wereldoorlog. Erg indrukwekkend om zo met de geschiedenis bezig te zijn. 

Na het onderzochte levensverhaal, was de opdracht om deze persoon letterlijk in te kleuren: Maak van het zwart/wit portret een levendig en persoonlijke afbeelding. Dit werd door de een met potloden gedaan, door de ander met tekeningen of afbeeldingen en weer andere leerlingen gingen aan de slag met taal. 

Bezoek aan Herinneringscentrum

De derde en laatste dag van de GFS-module 81 jaar vrijheid startte in Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch. Na een introductie over de geschiedenis van deze Joods psychiatrische instelling, bekeken de leerlingen de expositie in de villa van de voormalig directeur. Het maakt dan extra veel indruk, wanneer je daar het portret en levensverhaal van jouw onderzochte persoon tegenkomt. Je bent dan letterlijk op de plaats van het begin van het einde van jouw onderzochte persoon. Want inmiddels wisten alle leerlingen dat in de nacht van 21 op 22 januari 1943 het gehele Apeldoornsche Bosch is ontruimd en op de trein richting Auschwitz is gezet. Wat zou jij dan doen wanneer je Klaartje was en verpleegkundige en je bent op de hoogte van de op handen zijnde ontruiming. Blijf je bij je patiënten of sla je op de vlucht?  

Bezoek Ereveld Loenen

De driedaagse werd afgesloten met een bezoek aan Ereveld Loenen. Een indrukwekkende laatste plaats van vele oorlogsslachtoffers. Ook hier kregen onderzochte verhalen hun plaats. De naam van Govert Steen kwamen de leerlingen tegen op de gedenksteen van de Engelandvaarders. Net als de gedenkstenen van familie Wijler. Als een van de laatste punten liepen we langs de plek met een vraagteken op een spiegel: Wat zou jij doen wanneer er een oorlog uitbreekt of om je heen ziet dat er mensen worden uitgesloten? Sta je op?

Geo Future School